Jak rozpoznać, że jesteś uwikłany w karuzelę VAT?

Czy pomimo terminowego płacenia podatku VAT możesz mieć problemy z Urzędem Skarbowym i z prawem? Tak – jeśli zostałeś uwikłany w proceder karuzeli VAT. Jak rozpoznać, że przestępcy wykorzystali Twoje zaufanie i co zrobić, gdy staniesz się obiektem podejrzeń kontroli skarbowej? 

Czym jest karuzela VAT?

O tym, co to jest karuzela VAT, pisałem niedawno w artykule na moim blogu. W skrócie mówiąc: to schemat transakcji, służących uzyskaniu nienależnych korzyści poprzez wykorzystanie konstrukcji podatku od towarów i usług. Uwidacznia się w dwóch postaciach, czyli przez: 

• nieuiszczenie należnego podatku przez nierzetelnego podatnika („znikającego podatnika”), 
• nieuprawnione odliczenie podatku naliczonego przez inne podmioty w łańcuchu transakcji, w szczególności przez podmiot dokonujący dostawy wewnatrzwspólnotowej.

Realizacja transakcji w schemacie karuzeli podatkowej z punktu widzenia całości obrotu nie ma uzasadnienia gospodarczego ani ekonomicznego. Towar, którym handluje się w karuzeli jest istotny jedynie jako nośnik VAT.

Jak można zostać uwikłanym w karuzele VAT?

Istotną cechą typowej karuzeli podatkowej jest również to, że jest to czynność wielostopniowa i zorganizowana, w którą zaangażowane są minimum trzy podmioty. Każdy z nich pełni inną rolę (tzw.: znikający podatnik, bufor, broker). Problem leży w tym, że istnienie oszustwa podatkowego nie oznacza, że wszyscy uczestnicy mają jednakową wiedzę na temat charakteru transakcji. I właśnie to jest moment, w którym możesz został uwikłanym w karuzele VAT. 

Żerując na zaufaniu uczciwych przedsiębiorców, przestępcy wybierają niektórych z nich na tzw. bufora. To podatnik prowadzący faktyczną działalność gospodarczą i rozliczający należne podatki. Jakie cechy sprawiają, że firma staje się atrakcyjna w takim procederze?

• ma opinię rzetelnego i uczciwego,
• terminowo płaci podatki,
• regularnie przeprowadza transakcje na duże kwoty z podmiotami za granicą.

Nie są to oczywiście jedyne wyznaczniki, jednak jeśli Twoja działalność spełnia te założenia, szczególnie uważnie dobieraj i sprawdzaj swoich kontrahentow.

Jaka kara grozi za karuzelę VAT?

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2023 r. I FSK 256/19 nie pozostawia złudzeń.

Jeśli organy podatkowe uznają, że Twoja firma uczestniczyła w karuzeli podatkowej to stracisz prawo do odliczenia podatku, naliczonego z tytułu „dostaw” od poprzednika w łańcuchu transakcji.  

Jak to rozumieć?

Przykład 1. 

Nieświadomie uczestniczyłeś w karuzeli VAT – kupiłeś towar za 10.000 zł plus 23% VAT i odsprzedałeś go za 11.000 zł plus 23% VAT. Teoretycznie musisz zapłacić 2530-2300 = 230 zł podatku VAT.

• Gdy organ podatkowy uzna, że ta transakcja nie miała rzeczywistego charakteru ekonomicznego (gospodarczego) – nawet gdy dla ich uwiarygodnienia towarzyszy im obrót towarowy – to nie nabyłeś prawa do odliczenia 2300 złotych 
• Jednocześnie ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje, iż organ podatkowy może ustalić do 30% dodatkowego zobowiązania podatkowego a w określonych w przepisach przypadkach nawet 100% dodatkowego zobowiązania podatkowego (100% sankcji VAT odnosi się tylko do podmiotów, których celem jest doprowadzenie do nieprawidłowości).

Zamiast zapłacić 230 zł, musisz więc oddać 2300 złotych plus nałożoną karę. 

Przykład 2. 

Świadomie uczestniczyłeś w karuzeli VAT – kupiłeś towar za 10.000 zł plus 23% VAT i odsprzedałeś go za 11.000 zł plus 23% VAT. Teoretycznie musisz zapłacić 2530-2300 = 230 zł podatku VAT.

Zamiast zapłacić 230 zł, musisz oddać 2300 zł plus karę równą 100% sankcji, czyli 230 zł, czyli w sumie 2530 zł.

Przedstawione wyliczenia są związane tylko z ustawą o podatku od towarów i usług i nie dotyczą wpływu na podatek dochodowy oraz sankcji wynikających z kodeksu karnego skarbowego oraz kodeksu karnego.

Czy uczciwy przedsiębiorca może otrzymać karę?

Zgodnie z orzecznictwem podatnika, który był albo powinien był być świadomy udziału w przestępczym łańcuchu dostaw, należy na gruncie dyrektywy VAT traktować jako czynnego uczestnika oszustwa bez względu na fakt, czy w rzeczywistości czerpał on jakiekolwiek korzyści ze schematu karuzelowego, czy też nie. 

Jeśli więc organ podatkowy podejrzewa, że Twoja firma uczestniczyła w karuzeli podatkowej to… spodziewaj się kłopotów nawet, jeśli zapłaciłeś podatek od towarów i usług. Aby być podejrzanym, wystarczy przeprowadzić jakąkolwiek transakcje z podmiotami, które zostały oskarżone lub skazane za opisywany wyżej proceder.

Jak się przed tym uchronić? Jeśli otrzymasz pismo, zgłoś się do mnie – mam duże doświadczenie w sprawach związanych z karuzelami VAT. Przeanalizuję Twoją sprawę i zobaczę, jak mogę Ci pomóc.